Tóm tắt

Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Trên toàn cầu, cứ 4 người lớn trên 25 tuổi thì có 1 người sẽ bị đột quỵ trong đời. Các chuyên gia cảnh báo, thay vì đứng thứ 3 như trước đây, hiện đột quỵ đứng thứ 2 trong các nguyên nhân gây tử vong, chỉ sau bệnh tim mạch. Theo Hội đột quỵ thế giới 2022, mỗi năm thế giới có hơn 12,2 triệu ca đột quỵ não mới, với 6,5 triệu ca tử vong. Đối với những người đột quỵ sống sót, tác động có thể rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động, ăn uống, lời nói và ngôn ngữ, cảm xúc và quá trình suy nghĩ. Trên toàn cầu, chỉ có 15-30% người bệnh sống sót sau đột quỵ độc lập về chức năng và khoảng 40-50% độc lập một phần. Những nhu cầu phức tạp này có thể dẫn đến những thách thức về chăm sóc và tài chính cho cá nhân và người chăm sóc, cũng như đặt ra những yêu cầu đáng kể đối với việc cung cấp phúc lợi xã hội và sức khỏe. Tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 200.000 ca bệnh đột quỵ và con số này vẫn đang có chiều hướng gia tăng. Dự báo tỷ lệ mắc thô ở Việt Nam sẽ tăng gấp 1,85 lần vào năm 2030 so với năm 2010. Sau đột quỵ, người bệnh cần thực hiện phục hồi chức năng, tập luyện bền bỉ, tăng cơ hội phục hồi các di chứng. Trong khi đó, tình hình chăm sóc y tế cho bệnh nhân sau đột quỵ còn khá hạn chế, mạng lưới phục hồi chức năng tại cộng đồng còn yếu, trong khi nhu cầu lại rất lớn. Ước tính cả nước sẽ có hơn 30 triệu người cần phục hồi chức năng song theo Bộ Y tế chỉ hơn 40% người tiếp cận phục hồi chức năng. Quận Thanh Khê là một trong những quận trung tâm của thành phố Đà Nẵng với số bệnh nhân sau đột quỵ não đang được quản lý hơn 450 người. Mạng lưới y tế công lập và tư nhân phát triển mạnh, nhưng hệ thống phục hồi chức năng chỉ phát triển tại tuyến y tế quận, nhân lực phục hồi chức năng được đào tạo bài bản chưa có tại tuyến y tế phường.

Nhằm cung cấp dữ liệu để các nhà quản lý y tế địa phương phát triển các kế hoạch thiết thực đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân sau đột quỵ não cũng như xây dựng kế hoạch phát triển mạng lưới phục hồi chức năng tại cơ sở, chúng tôi thực hiện đề tài với 2 mục tiêu:

1. Đánh giá nhu cầu phục hồi chức năng tại nhà của bệnh nhân sau đột quỵ não ở quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng năm 2025;

2. Tìm hiểu các yếu tố liên quan đến nhu cầu phục hồi chức năng tại nhà của đối tượng nghiên cứu

Đối tượng của nghiên cứu: Bệnh nhân bị đột quỵ não đã ra viện đang sống ở quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng và/hoặc người chăm sóc chính sống cùng bệnh nhân (trong trường hợp bệnh nhân không thể giao tiếp được).

Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhân bị đột quỵ não đang được quản lý tại các TYT phường và người chăm sóc chính (trong trường hợp bệnh nhân không thể giao tiếp được); Có đủ năng lực để trả lời các câu hỏi phỏng vấn và đồng ý tham gia nghiên cứu.

Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhân đột quỵ không đủ năng lực để trả lời các câu hỏi phỏng vấn và không có người chăm sóc chính sống cùng bệnh nhân.

Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 6/2025 đến tháng 12/2025

Địa điểm nghiên cứu: Quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang.

Cỡ mẫu: Chọn mẫu toàn bộ tất cả người bệnh đột quỵ não đang được quản lý tại các TYT phường của quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng, dự kiến 350 người.

Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu thuận tiện tất cả đối tượng đảm bảo tiêu chuẩn lựa chọn

Công cụ thu thập số liệu: Sử dụng bộ câu hỏi được xây dựng dùng phỏng vấn trực tiếp người bệnh và/hoặc người chăm sóc chính (trong trường hợp bệnh nhân không thể giao tiếp được); Thang điểm Barthel đánh giá mức độ độc lập trong sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân sau đột quỵ não; Thang đo sự hỗ trợ của xã hội SSQ6.

Chuẩn bị thu thập số liệu: Điều tra viên: gồm 5 bác sĩ chỉ đạo tuyến được đào tạo PHCN, đã được tập huấn bộ công cụ trước khi phỏng vấn trực tiếp người bệnh; Nghiên cứu viên là người tập huấn bộ công cụ và giám sát quá trình thu thập số liệu; Nghiên cứu viên lập kế hoạch thu thập thông tin và thông báo cho điều tra viên để họ tập trung đến địa điểm thu thập thông tin trực tiếp.

Cách thức thu thập số liệu: Từ danh sách quản lý bệnh nhân sau đột quỵ não của các trạm y tế phường trực thuộc quận Thanh Khê cung cấp, chúng tôi chọn các bệnh nhân đáp ứng đủ tiêu chuẩn nghiên cứu. Dựa trên địa chỉ người bệnh trong danh sách quản lý, chúng tôi tìm về phỏng vấn người bệnh kết hợp với quan sát để đánh giá những khó khăn của người bệnh tại hộ gia đình. Với những bệnh nhân khó giao tiếp do khó nói, hoặc không trả lời đủ các thông tin, chúng tôi phỏng vấn thêm người chăm sóc trực tiếp để thu thập đủ thông tin cần thiết. Một số thông tin khai thác dựa vào sổ khám bệnh của bệnh nhân.