Tóm tắt
Dậy thì sớm được định nghĩa là sự xuất hiện các đặc tính sinh dục thứ phát
trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai. DTS ở trẻ gái bao gồm: DTS
trung ương và ngoại biên. DTS trung ương có sự tham gia của GnRH, là kết
quả của tình trạng hoạt hóa sớm trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục do
nhiều nguyên nhân khác nhau. DTS ngoại biên không có sự tham gia của GnRH
mà do các bất thường của buồng trứng hoặc tuyến thượng thận gây tăng nồng
độ các hormon sinh dục [1], [2].
DTS có thể dẫn đế các vấn đề về sức khỏe và tâm lý của trẻ. Một trong
những mối lo ngại lớn nhất là chiều cao khi trưởng thành của trẻ có thể bị ảnh
hường. Dậy thì sớm, đặc biệt là dậy thì sớm trung ương, trong giai đoạn sớm
có thể gây phát triển nhanh về chiều cao, nhưng cũng sẽ thúc đẩy sự đóng sớm
các đầu xương và chiều cao cuối cùng sẽ bị giảm [1], [3].
Dự báo chiều cao trưởng thành của trẻ DTS trung ương là một vấn đề quan
trọng nhằm giúp bác sĩ đưa ra các biện pháp can thiệp và điều trị kịp thời để tối
ưu hóa chiều cao cuối cho trẻ.
Có nhiều phương pháp để tính dự báo chiều cao trưởng thành cho trẻ,
trong đó phương pháp dự báo chiều cao trưởng thành dựa vào tuổi xương và
chiều cao đứng của Pinneau-Bayley là phương pháp phổ biến nhất.
Trên thế giới, nhiều nghiên cứu về dậy thì sớm đã được công bố từ rất lâu.
Năm 1955 Jolly đã tiến hành nghiên cứu trên 69 bệnh nhân DTS và năm 1961
Thamdrup nghiên cứu trên 101 bệnh nhân DTS, trong những báo cáo này, các
tác giả đều kết luận hậu quả của DTS là giảm chiều cao cuối của trẻ. Năm 2024,
Đặng Thị Thu Hằng và cộng sự nghiên cứ trên 38 trẻ gái DTSTU tại Bệnh viện
trường Đại học Y dược Huế cho thấy 21,1% trẻ có chiều cao cuối dự báo thấp,
chiều cao cuối dự báo trung bình là - 0,88 ± 1,29 SD, có mối liên quan giữa
2
chiều cao lúc chẩn đoán và tuổi chẩn đoán với chiều cao cuối dự báo.
Tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh Quảng Ngãi, việc chẩn đoán và điều trị bệnh
DTS còn khá mới mẻ. Từ tình hình thực tế đó, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Nghiên cứu chiều cao cuối dự báo ở trẻ gái dậy thì sớm trung ương tại
Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Quảng Ngãi” để góp phần nâng cao hiệu quả chẩn
đoán và điều trị bệnh dậy thì sớm tại tỉnh nhà với 2 mục tiêu sau:
1. Mô tả một số đặc điểm của dậy thì sớm trung ương ở trẻ gái..
2. Khảo sát một số yếu tố liên quan đến chiều cao cuối dự báo của trẻ gái
dậy thì sớm trung ương.