Tóm tắt

Lạc nội mạc tử cung là bệnh lý phụ khoa thường gặp, với sự hiện diện của mô nội mạc tử cung ngoài buồng tử cung, chủ yếu là trên các mô vùng chậu và buồng trứng. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, tỷ lệ chính xác của bệnh lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được biết rõ, ước tính trong khoảng 10-15%, tỷ lệ này tăng tới 30% ở những phụ nữ vô sinh và lên tới 45% ở những phụ nữ đau vùng chậu mãn tính. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của lạc nội mạc tử cung vẫn chưa rõ ràng, cơ chế được chấp nhận rộng rãi nhất đối với sự phát triển các tổn thương lạc nội mạc là sự trào ngược dòng kinh.

Chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung có thể gặp khó khăn do tính chất phức tạp của nó, một số phụ nữ có thể không có triệu chứng, nhưng nhiều người khác lại có biểu hiện đa dạng . Bệnh thường xuất hiện với đau vùng chậu, nhưng cũng có thể có các triệu chứng khác nhau như đau khi hành kinh, đau khi quan hệ tình dục, đau khi đại tiểu tiện và vô sinh. Trước đây, việc xác định các tổn thương lạc nội mạc tử cung qua nội soi ổ bụng cùng với kết quả mô bệnh học đã được mô tả như một tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán. Tuy nhiên, trong thực hành lâm sàng, siêu âm đường âm đạo và chụp cộng hưởng từ đang là hai kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn phổ biến, ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong việc phát hiện và đánh giá tổn thương lạc nội mạc tử cung. Cho đến nay, vẫn chưa có dấu ấn sinh học nào đủ độ tin cậy có thể sử dụng trong lâm sàng nhằm xác định chắc chắn hay loại trừ bệnh lý lạc nội mạc tử cung, giá trị chẩn đoán của CA-125 vẫn còn hạn chế, chỉ số này có thể tăng trong một số trường hợp lạc nội mạc tử cung, đặc biệt là khi có nghi ngờ lâm sàng.

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phụ khoa phức tạp và đa dạng về hình thái tổn thương. Trong đó, ba dạng phổ biến nhất bao gồm: lạc nội mạc tử cung phúc mạc, lạc nội mạc tử cung xâm lấn sâu và u lạc nội mạc tử cung buồng trứng. Bên cạnh dạng lạc nội mạc tử cung liên quan đến vùng chậu, chiếm phần lớn các trường hợp lạc nội mạc tử cung, bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể như ruột, bàng quang, thậm chí phổi hoặc mô ngoài ổ bụng. Trong đó, buồng trứng là vị trí thường gặp của các tổn thương lạc nội mạc tử cung. U lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng là một trong những hình thái hay gặp nhất của bệnh lý lạc nội mạc tử cung có biểu hiện lâm sàng chính là đau và tình trạng vô sinh với khoảng 17-44% phụ nữ mắc lạc nội mạc tử cung. Đáng chú ý, u lạc nội mạc tử cung buồng trứng có thể được chẩn đoán với độ chính xác cao thông qua siêu âm đường âm đạo, giúp hỗ trợ hiệu quả cho việc phát hiện sớm và định hướng điều trị phù hợp.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, vị trí tổn thương, mong muốn mang thai và độ tuổi của bệnh nhân. Các lựa chọn điều trị đối với u lạc nội mạc tử cung buồng trứng bao gồm điều trị bằng thuốc, phẫu thuật và theo dõi chờ đợi. Cho đến nay giải pháp ngoại khoa trong điều trị u lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng vẫn còn rất nhiều quan điểm khác nhau nhưng có một điểm chung là trước khi đi đến quyết định cần có sự thảo luận kỹ về lợi ích và nguy cơ khi lựa chọn phương pháp điều trị. Lạc nội mạc tử cung hiện vẫn là một trong những thách thức lớn trong lĩnh vực sản phụ khoa, mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, nhưng cho đến nay vẫn còn tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về chiến lược điều trị tối ưu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Xuất phát từ thực tiễn lâm sàng và nhu cầu cấp thiết trong việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị hiện nay, tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu tình hình và hiệu quả điều trị u lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng bằng phẫu thuật nội soi tại bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế” với hai mục tiêu:

1. Khảo sát các đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân lạc nội mạc tử cungtại buồng trứng.

2. Đánh giá kết quả điều trị u lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng bằng phẫu thuật nội soi và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.