Tóm tắt
Giãn não thất (hay còn gọi là não úng thuỷ) là một tình trạng bệnh lý có thể gặp ở trẻ em và người lớn, nguyên nhân do bẩm sinh hoặc mắc phải. Biểu hiện bởi sự tích tụ bất thường dịch não tuỷ trong hệ thống não thất và khoang dưới nhện. Cơ chế do sự rối loạn quá trình sản sinh, lưu thông và hấp thụ dẫn đến tình trạng giãn các não thất và tăng áp lực nội sọ .
Triệu chứng lâm sàng bao gồm hội chứng tăng áp lực nội sọ cấp tính: Đau đầu dữ dội, nôn ói, rối loạn ý thức (lơ mơ, hôn mê nếu nặng), lú lẫn, mất tập trung, phù gai thị khi soi đáy mắt. Nếu giãn não thất do não úng thủy áp lực bình thường, triệu chứng bộ ba điển hình của Hakim và Adams: rối loạn dáng đi: chân đi chậm, bước nhỏ, khó nhấc chân, giống như bị “dán xuống đất”, sa sút trí tuệ: Giảm trí nhớ, giảm chú ý, mất định hướng, dễ nhầm với Alzheimer, rối loạn tiểu tiện: tiểu són, tiểu không tự chủ.
Có nhiều phương pháp phẫu thuật để chuyển lưu dịch não tuỷ như hệ thống dẫn lưu não thất – tâm nhĩ (Ventriculo-atrial Shunt – VA Shunt), dẫn lưu vào bể dịch não tuỷ (Shunts ventricle to cisternal space), dẫn lưu vào màng phổi (Ventriculo-pleural), dẫn lưu từ thắt lưng vào ổ bụng (Lumpo-peritoneal Shunt – LP Shunt), dẫn lưu não thất ổ bụng (Ventriculo-peritoneal Shunt – VP Shunt) và nội soi phá sàn não thất III (Endoscopic Third Ventriculostomy – ETV) vào bể dịch não tuỷ quanh thân não là các phương pháp đang được sử dụng tại các trung tâm phẫu thuật thần kinh trong nước và thế giới. Trong đó phương pháp dẫn lưu não thất ổ bụng (VP Shunt) là phương pháp phổ biến nhất hiện nay.
Hệ thống dẫn lưu não thất ổ bụng truyền thống giúp chuyển dòng dịch não tuỷ từ não thất bên xuống khoang phúc mạc, từ đó giảm áp lực nội sọ với áp lực cố định, tuy nhiên mức áp lực lý tưởng lại phụ thuộc vào từng bệnh nhân và có thể cần thay đổi theo thời gian. Sự xuất hiện của dẫn lưu não thất ổ bụng có van điều chỉnh được áp lực đã giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên hiện nay ở các cơ sở y tế Thành phố Huế vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ và chi tiết nhằm đánh giá hiệu quả của hệ thống này trên bệnh nhân giãn não thất nên chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá kết quả điều trị giãn não thất bằng dẫn lưu não thất ổ bụng có van điều chỉnh áp lực”, với mục tiêu nghiên cứu:
- Mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của giãn não thất
- Đánh giá kết quả điều trị giãn não thất bằng phẫu thuật dẫn lưu não thất ổ bụng có van điều chỉnh áp lực
