Tóm tắt
Chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm hiện là mục tiêu của hầu hết tất cả các hệ thống chăm sóc sức khỏe được công nhận rộng rãi là một yếu tố thiết yếu của dịch vụ chăm sóc chất lượng cao. Các định nghĩa về chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm thường liên quan đến việc hiểu người bệnh như một con người trong mối quan hệ chuyên môn giữa người bệnh và sự phối hợp chăm sóc trong toàn hệ thống chăm sóc sức khỏe. Vì vậy, trong chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm điều dưỡng phải ghi nhận những trải nghiệm, mong muốn và kiến thức của người bệnh; đồng thời cung cấp các dịch vụ chăm sóc tập trung, tôn trọng các giá trị, sở thích và nhu cầu của người bệnh bằng cách khuyến khích người bệnh tham gia nhiều hơn vào quá trình chăm sóc.
Chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm đã mang lại những lợi ích quan trọng cho người bệnh về mặt giao tiếp, sự hài lòng và kết quả điều trị tốt hơn. Ngoài ra nó còn mang lại sự hài lòng về mặt chuyên môn cho các nhân viên y tế.
Tuy nhiên, áp dụng hình thức chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm vào các dịch vụ và tổ chức y tế vẫn tồn tại các rào cản [46]. Vai trò tổ chức và lãnh đạo được xem vừa rào cản chính đối với việc chăm sóc lấy bệnh nhân, vừa là động lực thúc đẩy nếu tổ chức có các chế độ chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp. Bên cạnh đó, thái độ không hợp tác của nhân viên y tế cũng là một rào cản quan trọng, bản thân họ không muốn sự thay đổi hoặc năng lực và sự hiều biết về môn hình chăm sóc này còn hạn chế. Ngoài ra, các yếu tố như hạn chế về nhân sự, khối lượng công việc và áp lực thời gian, hạn chế về nguồn lực vật chất và môi trường đều là các rào cản thúc đẩy việc cung cấp dịch vụ chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm.
Tại Việt Nam, chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm cũng đã được chú trọng thực hiện trong các dịch vụ khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế trong thời gian qua và đã nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh. Vì vậy, chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm được xem là một trong các tiêu chí để đánh giá chất lượng bệnh viện, và đã được cụ thể hóa trong Luật Khám chữa bệnh năm 2023.
Viện Y học Hoa Kỳ (IOM) đã xác định chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm là năng lực trung tâm, bao quát, khuyến nghị rằng “Tất cả các chuyên gia y tế nên được đào tạo để cung cấp dịch vụ chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm với tư cách là thành viên của một nhóm liên ngành , ...” . Điều dưỡng là một lực lượng lao động quan trọng mà việc thực hành của họ có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả chăm sóc, họ dành nhiều thời gian cho người bệnh và người nhà người bệnh. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra nhu cầu về năng lực điều dưỡng đặc biệt cần thiết để cung cấp dịch vụ chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm. Điều này đã được thể hiện trong Chuẩn năng lực cơ bản của Cử nhân Điều dưỡng Việt Nam. Tuy nhiên, các yêu cầu về năng lực chăm sóc đó phần lớn vẫn chưa được xác định, các nghiên cứu thực nghiệm về năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm của điều dưỡng còn hạn chế. Theo đó, việc đánh giá năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm là cơ sở hỗ trợ cho việc phát triển và nâng cao việc cung cấp dịch vụ chăm sóc của điều dưỡng cho người bệnh.
Nhằm mục đích đánh giá một cách toàn diện hơn về năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm của điều dưỡng Việt Nam chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm của điều dưỡng ở các bệnh viện hạng I thuộc khu vực miền Trung Việt Nam” nhằm 2 mục tiêu:
- Đánh giá năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm của điều dưỡng ở các bệnh viện hạng I thuộc khu vực miền Trung Việt Nam.
- Xác định một số yếu tố liên quan đến năng lực chăm sóc lấy người bệnh làm trung tâm của điều dưỡng.
