Tóm tắt
Bệnh Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là một bệnh nhiễm trùng cấp tính, gây ra bởi vi rút Dengue (gồm 4 týp huyết thanh là DEN-1, DEN -2, DEN -3 và DEN-4). Bệnh lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes aegypti. Bệnh SXHD gây nhiều biến chứng nặng nề, có thể dẫn đến trụy mạch và tử vong. Hiện nay, SXHD chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vacxin phòng bệnh hiệu quả. Vì vậy, bệnh đã và đang trở thành vấn đề y tế cộng đồng quan trọng trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
Năm 2023, tỷ lệ số ca SXHD đã gia tăng trên toàn cầu với số lượng, quy mô và đồng thời xuất hiện nhiều đợt bùng phát, lan sang các vùng trước đây ít bị ảnh hưởng bởi bệnh sốt xuất huyết( SXH) với mức cao lịch sử hơn 5 triệu ca mắc và hơn 5000 ca tử vong được báo cáo tại hơn 80 quốc gia/vùng lãnh thổ toàn cầu.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ mắc SXHD cao, tất cả các tỉnh thành đều thuộc vùng dịch tễ của SXH. Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ riêng trong năm 2023, Việt Nam có trên 172000 trường hợp mắc SXHD, trong đó 43 trường hợp đã tử vong.
Đặc điểm của SXHD là bệnh có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời có thể dẫn đến sốc kéo dài, suy đa phủ tạng và nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt là trẻ em. Hiện tại, việc đánh giá lâm sàng và tìm ra các chỉ số cận lâm sàng giúp hỗ trợ điều trị cũng như tiên lượng bệnh rất quan trọng.
Trong đó, lactate máu là một dấu ấn sinh học quan trọng giúp xác định tình trạng của tưới máu và oxy hóa của mô. Lactate được tạo ra trong quá trình chuyển hóa năng lượng trong các tế bào. Trong SXHD nồng độ lactate máu có thể tăng cao do giảm thể tích lòng mạch gây ra bởi rò rỉ huyết tương và xuất huyết, cũng có thể do suy gan. Vì vậy, khả năng chỉ số lactate máu có thể tiên lượng mức độ nặng của bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue.
Xuất phát từ những lí do đó chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ lactate huyết thanh ở bệnh nhi Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và nặng”, nhằm nghiên cứu các mục tiêu sau:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ lactate huyết thanh của bệnh nhi Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và nặng.
2. Tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ lactate huyết thanh với đặc điểm Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và nặng.