Tóm tắt

Hiện nay, với sự phát triển và đổi mới không ngừng của y học, các vấn đề về chăm sóc sức khoẻ cũng được đẩy mạnh. Xu hướng các dược phẩm thiên nhiên, lành tính và ít tác dụng phụ ngày càng được quan tâm. Thuốc Y Học Cổ Truyền (YHCT), bên cạnh các phương pháp sơ chế, bào chế thông thường còn có nhiều phương pháp như tách chiết và tinh chế các sản phẩm sinh học để đạt được những tác dụng như mong đợi. Quá trình chiết xuất thường sử dụng lượng dung môi lớn. Sau quá trình đó, dung môi thải ra môi trường quá nhiều gây ô nhiễm môi trường, đồng thời tồn dư trong sản phẩm dù với một lượng nhỏ cũng có thể gây lo ngại ảnh hưởng đến sức khoẻ. Vì vậy, xu hướng hiện nay là tìm các giải pháp chiết xuất mới nhằm giảm lượng dung môi và cho kết quả tối ưu nhất.

Chiết xuất xanh là những dung môi được điều phối dựa trên sự khám phá và thiết kế các quy trình chiết xuất, nhằm giảm năng lượng tiêu thụ, cho phép sử dụng các dung môi thay thế và các sản phẩm tự nhiên tái tạo được, đảm bảo an toàn cho sản phẩm cũng như dịch chiết có chất lượng cao. Các dung môi xanh như chất lỏng ion (ionic liquids – IL), dung môi eutectic sâu ( Deep Eutectic Solvents – DES) được sử dụng thay thế các dung môi hữu cơ truyền thống như ethyl acetat, aceton,… vì không tạo ra chất ức chế, điều kiện phản ứng nhẹ nhàng và thân thiện với môi trường, an toàn cho người sử dụng và có thể dùng ở nhiệt độ phòng, giúp giảm tổng chi phí xử lý, tiết kiệm hơn và tương thích sinh học cao nên được ưu tiên sử dụng để chiết xuất công nghiệp.

Thị diệp (Shi Ye) là lá cây tươi hoặc phơi khô của cây Hồng. Thị diệp được dùng như một vị thuốc Y Học Cổ Truyền trong điều trị đái tháo đường, giảm thiểu stress oxi hoá, kháng viêm, giảm sưng. Nghiên cứu của Kim và cộng sự chỉ ra rằng chiết xuất từ ​​lá Hồng ngăn chặn sự tích tụ lipid trong tế bào mỡ và làm giảm nồng độ amylase, cholesterol và chất béo trung tính của tuyến tụy. Lá Hồng chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học khác nhau, bao gồm proanthocyanidin, flavonoid và các acid hữu cơ, vitamin C, trong đó quan trọng phải kể đến triterpenoid. Ngày nay, triterpenoid được sử dụng nhiều trong hoá mỹ phẩm, dược phẩm và cả thực phẩm nhờ các tác dụng dược lý tiềm năng như ức chế tế bào ung thư, chống viêm, chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống tiểu đường, ức chế acetylcholinesterase (AChE), chống khối u,….

Nghiên cứu chiết xuất triterpenoid từ lá Hồng cho kết quả khả quan, chứng minh phát triển nhóm chất này từ dược liệu là có triển vọng.