Tóm tắt
- Tính cấp thiết đề tài luận án
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một vấn đề sức khỏe của toàn cầu. Theo tổ chức nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu (GBD) ước tính rằng hơn 250 triệu người trên toàn thế giới mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Tỷ lệ mắc bệnh khác nhau tùy theo khu vực, với tỷ lệ cao hơn được ghi nhận ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình do tiếp xúc nhiều hơn với các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, ô nhiễm không khí. Các nghiên cứu dịch tễ học về bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở Châu Á cho thấy khoảng 8 -10 % ở người lớn trên 40 tuổi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Bên cạnh đó gánh nặng chi phí cho điều trị trở nên rất lớn. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đồng thời cũng là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 chỉ sau bệnh tim mạch và đột quỵ. COPD thường tồn tại cùng với các bệnh mãn tính khác, những bệnh đi kèm này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sống sót nói chung mà còn làm khó khăn việc quản lý COPD.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một bệnh phổi tiến triển đặc trưng bởi tình trạng hạn chế luồng khí, tình trạng viêm mạn tính và phá hủy mô, khí phế thủng. Sinh lý bệnh của COPD liên quan đến tình trạng viêm hệ thống dai dẳng, stress oxy hóa và tái tạo mô. Trong quản lý bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bên cạnh đo hô hấp ký đánh giá xác định mức độ tắc nghẽn và giai đoạn bệnh thì một số dấu ấn sinh học khác cũng có thể hữu ích để đánh giá tiến triển của bệnh, xác định đợt cấp và hướng dẫn quyết định điều trị như bạch cầu ưa axit, CRP, FeNO… Việc tìm ra các dấu ấn sinh học đáng tin cậy để phản ánh mức độ của bệnh từ đó chẩn đoán sớm, can thiệp sớm điều trị hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân là một điều rất quan trọng.
Galectin-3 là một protein liên kết β-galactoside đóng vai trò quan trọng trong phản ứng miễn dịch, tình trạng viêm, xơ hóa và tái tạo mô. Nồng độ galectin-3 tăng cao có liên quan đến nhiều tình trạng viêm mạn tính và xơ hóa khác nhau. Hiện nay, galectin-3 được xem là chỉ điểm sinh học mới được ứng dụng trong lâm sàng để phân tầng nguy cơ ở những bệnh nhân bị suy tim, bệnh thận mãn tính và một số bệnh ung thư. Đồng thời nồng độ galectin-3 tăng cao tương quan với tiên lượng kém ở những bệnh nhân này. Mặc dù độ đặc hiệu và độ nhạy của nó trong nhiều bệnh vẫn đang được đánh giá, nhưng nó hứa hẹn là một dấu ấn sinh học không xâm lấn tiềm năng để phát hiện sớm và theo dõi tiến triển của bệnh.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy galectin-3 có thể góp phần gây viêm phổi và tái tạo mô ở COPD và nồng độ của nó có thể tương quan với mức độ nặng của bệnh. Tuy nhiên vai trò của galectin-3 trong COPD vẫn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn, đó là sự liên quan của nó trong phản ứng viêm hệ thống, một cơ chế bệnh sinh quan trọng có trong COPD.
Chính vì các lý do trên, chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu mối liên quan nồng độ Galectin-3 huyết thanh với mức độ nặng ở bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính”
- Mục tiêu của luận án
- Mục tiêu tổng quát
- Khảo sát nồng độ Galectin-3 huyết thanh ở bệnh nhân COPD giai đoạn ổn định.
- Mục tiêu chuyên biệt
- Khảo sát mối liên quan giữa nồng độ Galectin-3 với các đặc điểm mức độ nặng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: FEV1, tần suất đợt cấp, thang điểm CAT, mMRC
- Tìm hiểu mối tương quan giữa nồng độ Galectin-3 với một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng: sử dụng corticoid, BMI, bạch cầu đa nhân trung tính, bạch cầu ưa axit, hemoglobin, hsCRP, creatinin, hs-Troponin T
