Tóm tắt
Chiết xuất xanh là phương pháp cho phép sử dụng dung môi thay thế và nguyên liệu tự nhiên tái tạo trong quá trình chiết xuất, giúp giảm mức năng lượng tiêu thụ, đồng thời đảm bảo an toàn, chất lượng của các sản phẩm thu được. Cho đến nay, nhiều nghiên cứu đã chứng minh được hiệu quả chiết xuất các hợp chất tự nhiên vượt trội của dung môi xanh. Đặc biệt, dịch chiết thu được cũng có hoạt tính sinh học ưu thế hơn so với khi chiết xuất bằng dung môi hữu cơ thông thường.
Đan sâm, hay còn gọi là Huyết sâm, Xích sâm, Huyết căn, có tên khoa học là Salvia miltiorrhiza Bunge, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Đan sâm có tác dụng chống ung thư, phòng ngừa cơn đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim, chống bạch cầu cấp, giãn mạch, bảo vệ cơ tim khỏi tình trạng thiếu oxy, giảm kết tập tiểu cầu và hình thành huyết khối. Cho đến nay, đã có hơn 200 hợp chất hoá học được phân lập và xác định từ Đan sâm, có thể được chia thành hai nhóm chính có vai trò dược lý quan trọng: nhóm các hợp chất phenolic phân cực có tác dụng chống oxy hoá, chống đông máu, chống viêm; và nhóm các hợp chất diterpenoid kém phân cực có tác dụng kháng khuẩn, chống oxy hoá, chống viêm và chống ung thư. Nhằm hướng tới mục đích hạn chế sử dụng dung môi hữu cơ độc hại, giảm tác động tới môi trường và tạo ra sản phẩm an toàn hơn cho người dùng, chúng tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu này với mục đích tìm ra một hệ dung môi xanh có khả năng chiết xuất nhóm hợp chất phenolic và diterpenoid từ Đan sâm hiệu quả, đồng thời tiến hành so sánh một số hoạt tính sinh học của dịch chiết khi chiết xuất bằng dung môi xanh so với dung môi hữu cơ. Việc nghiên cứu song song hiệu quả chiết xuất và hoạt tính sinh học là vô cùng cần thiết, bởi ngay cả khi đạt hiệu suất chiết xuất cao, việc đưa dung môi xanh vào ứng dụng trong thực tế sẽ không khả thi nếu hoạt tính sinh học không được đảm bảo.
Đề tài “Đánh giá hoạt tính sinh học của phenolic và diterpenoid từ cây Đan sâm (Salvia miltiorrhiza Bunge) chiết xuất bằng dung môi xanh” được thực hiện với hai mục tiêu sau:
- Chiết xuất hợp chất phenolic và diterpenoid từ cây Đan sâm (Salvia miltiorrhiza Bunge) bằng dung môi xanh.
- Đánh giá hoạt tính chống oxy hóa, kháng viêm, kháng khuẩn và gây độc tế bào ung thư của hợp chất phenolic và diterpenoid chiết xuất bằng dung môi xanh.
