Tóm tắt

Triệu chứng đường tiểu dưới (LUTS) là tập hợp của các triệu chứng do tình trạng kích thích bàng quang, tắc nghẽn ở niệu đạo và các triệu chứng xuất hiện sau khi đi tiểu… [1]. Theo P. Abrams  và cộng sự (2002) LUTS được chia thành 3 nhóm triệu chứng bao gồm triệu chứng chứa đựng, triệu chứng tống xuất và triệu chứng sau đi tiểu [2]. Triệu chứng đường tiểu dưới là đa dạng và gây tác động khác nhau lên người bệnh, việc xác định đúng loại và mức độ gây phiền toái đến bệnh nhân là cực kì quan trọng, góp phần lớn vào hiệu quả điều trị.

Ngày nay, tình trạng mắc LUTS là rất phổ biến. LUTS được ghi nhận ở một tỉ lệ lớn dân số và xu hướng mắc ngày càng tăng. Tại Trung Quốc, theo Y. Wang và cộng sự (2015), tỉ lệ mắc LUTS chung trong dân số khoảng 61,2% [3]. Tỉ lệ này còn cao hơn nhiều nếu chỉ xét riêng ở nam giới lớn tuổi. Theo P. Kant (2021) nghiên cứu trên các bệnh nhân nam đến khám tại phòng khám tiết niệu ở Ấn Độ cho thấy tỉ lệ mắc LUTS lên đến 85% làm tăng gánh nặng bệnh tật và gây ra nhiều phiền toái ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống (QoL) [4]. 

 Các nguyên nhân dẫn đến LUTS bao gồm các tình trạng và bệnh lý xuất phát từ bàng quang, tiền liệt tuyến và niệu đạo mà nguyên nhân thường gặp nhất là tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt [5] . Ngoài ra, tình trạng rối loạn chức năng bàng quang, các bất thường về cấu trúc, chức năng của đường tiết niệu và các mô xung quanh cũng dẫn đến LUTS [6]. Những nghiên cứu gần đây cho thấy có nhiều bệnh lý và yếu tố nguy cơ không liên quan đến đường tiết niệu cũng gây ra LUTS chẳng hạn như tình trạng đái tháo đường, tăng huyết áp, tình trạng stress, sử dụng chất kích thích hay lối sống ít vận động và nhiều yếu lố liên quan khác…[3] [6] [7] [8]. Và đáng lưu ý hơn, theo Rao C Nageswara và cộng sự (2004), chỉ có khoảng 36% những đối tượng mắc LUTS được khảo sát có nguyên nhân cụ thể ( bao gồm hẹp niệu đạo, phì đại tiền liệt tuyến, bàng quang thần kinh và các bệnh lý khác) và có đến 64% đối tượng mắc LUTS nhưng không tìm thấy bệnh lý cụ thể nào [9]. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho cả nhân viên y tế và bệnh nhân trên con đường giải quyết và điều trị LUTS.

Tại bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế, trong quá trình thực hành lâm sàng, chúng tôi ước tính chủ quan được một tỉ lệ lớn các bệnh nhân đến khám tại Phòng khám Ngoại Tiết niệu mắc LUTS. Đồng thời cũng ghi nhận chủ quan một tỉ lệ có ý nghĩa bệnh nhân LUTS đơn thuần có các khảo sát LS, CLS bình thường và chưa tìm ra bệnh lý cụ thể gây LUTS. Chúng tôi thắc mắc: “Liệu nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ dẫn đến LUTS là gì? Tỉ lệ của giữa các nhóm nguyên nhân và tương quan giữa các yếu tố nguy cơ với LUTS như thế nào?” Do đó, chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của triệu chứng đường tiểu dưới tại phòng khám Ngoại Tiết niệu Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế” với hai mục tiêu:

Mục tiêu 1: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân có triệu chứng đường tiểu dưới

Mục tiêu 2: Xác định nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của triệu chứng đường tiểu dưới