Tóm tắt
Xơ gan là một bệnh mạn tính khá phổ biến trên thế giới và ở nước ta, đặc trưng bởi tình trạng các tế bào gan bị tổn thương lan tỏa trong một thời gian dài dẫn đến hình thành các mô xơ, sẹo thay thế các mô gan bình thường và sự thành lập các nốt tân sinh (nodules). Những thay đổi này làm biến đổi cấu trúc và chức năng gan, khiến cơ quan này không đảm bảo được vai trò sinh lý quan trọng trong cơ thể. Những năm gần đây trên thế giới và ở nước ta đã có nhiều công trình nghiên cứu về xơ gan như về nguyên nhân, phân độ, biến chứng, hiệu quả điều trị, tiên lượng và đặc biệt là các bệnh đồng mắc nhằm đưa ra những chiến lược phòng chống, điều trị và quản lý bệnh lý này. Trong số đó, một bệnh đồng mắc và cũng có thể xem như biến chứng là loãng xương, là tình trạng rối loạn chuyển hoá của xương, đặc trưng bởi sự giảm khối lượng và sức mạnh của xương, mật độ khoáng trong xương giảm thấp, và cuối cùng tăng khả năng gãy xương. Loãng xương là một rối loạn chuyển hóa xương phổ biến ở bệnh nhân xơ gan, hậu quả là bệnh nhân xơ gan dễ bị gãy xương và làm giảm chất lượng sống của bệnh nhân do đau và dị dạng xương. Đây là biến chứng xơ gan duy nhất kéo dài trong nhiều năm sau khi ghép gan. Bệnh nhân xơ gan có tỷ lệ loãng xương cao hơn dân số nói chung dù bất kể nguyên nhân xơ gan là gì. Tỷ lệ loãng xương ở bệnh nhân xơ gan thay đổi rất nhiều, từ 12% đến 55%. Mặc dù loãng xương gây ra những hậu quả nghiêm trọng, tuy nhiên, việc đánh giá tình trạng này ở bệnh nhân xơ gan không được thực hiện thường quy nên tỷ lệ mắc bệnh có thể bị đánh giá thấp và do đó bệnh nhân xơ gan không được điều trị đầy đủ . Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cần tăng cường quan tâm đến việc chẩn đoán sớm và nhận dạng các yếu tố nguy cơ có liên quan đến tình trạng loãng xương ở bệnh nhân xơ gan. Trong khi đó, hiện nay chưa có nhiều nghiên cứu công bố về tình trạng loãng xương ở bệnh nhân xơ gan tại Việt Nam. Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tình trạng loãng xương ở bệnh nhân xơ gan và một số yếu tố liên quan”