Tóm tắt
Ngày nay, bệnh lý khớp háng ngày càng có xu hướng gia tăng, không chỉ gặp ở người cao tuổi mà còn gặp ở những lứa tuổi khác. Do đó, phẫu thuật thay khớp háng ngày càng thường xuyên hơn. Đau sau phẫu thuật thay khớp háng thường ở mức trung bình đến nặng, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục, nguy cơ biến chứng và chất lượng cuộc sống, tăng số ngày nằm viện cho bệnh nhân [1]. Kiểm soát đau hiệu quả không chỉ giúp giảm khó chịu cho bệnh nhân mà còn góp phần hạn chế các biến chứng do sử dụng opioid, do bất động tại giường. Bên cạnh các phương pháp giảm đau sau phẫu thuật thay khớp háng như giảm đau do người bệnh tự kiểm soát hoặc gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê khoang mạc chậu, gây tê nhóm thần kinh quanh bao khớp háng dưới hướng dẫn siêu âm đã được chứng minh có hiệu quả cao, giúp giảm nhu cầu sử dụng opioid và cải thiện mức độ hài lòng của bệnh nhân. Nhằm kéo dài tác dụng giảm đau, nhiều nhà lâm sàng chọn đặt và lưu catheter để truyền thuốc tê liên tục [2], [3], nhưng nhược điểm của phương pháp này là catheter bị tắc, lệch khỏi vị trí đặt, bị nhiễm trùng, thậm chí là ngộ độc thuốc tê [4].
Dexamethason, một corticosteroid có đặc tính chống viêm và giảm đau, dự phòng buồn nôn và nôn cho bệnh nhân hoá trị, đã được nghiên cứu rộng rãi về hiệu quả kéo dài tác dụng của gây tê thần kinh ngoại biên khi sử dụng đường tĩnh mạch. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng dexamethason có thể kéo dài thời gian giảm đau và giảm nhu cầu sử dụng opioid sau phẫu thuật. Năm 2018, Turner và cộng sự đã gây tê khoang cơ thắt lưng cho 115 bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật thay khớp háng toàn phần và kết luận tiêm tĩnh mạch 8 mg dexamethason giúp tăng thời gian giảm đau sau phẫu thuật so với nhóm chứng (533 (415 – 716) phút so với 432 (383 – 491) phút), p = 0,046 [5].
Năm 2023, Hồ Thị Ngọc Linh đã nghiên cứu hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật gãy đầu trên xương đùi của gây tê mạc chậu và gây tê nhóm thần kinh quanh bao khớp háng dưới hướng dẫn siêu âm trên 60 bệnh nhân và nhận thấy gây tê mạc chậu gây ức chế vận động từ giờ thứ 1 đến giờ thứ 8 sau phẫu thuật. Và không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về thời gian giảm đau, tổng lượng morphin sử dụng trong 24 giờ đầu cũng như điểm đau VAS của hai phương pháp giảm đau này [6].
Vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu hiệu quả giảm đau của dexamethason tĩnh mạch phối hợp gây tê nhóm thần kinh quanh bao khớp háng sau phẫu thuật thay khớp háng” với các mục tiêu nghiên cứu:
- So sánh hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật thay khớp háng giữa hai nhóm gây tê nhóm thần kinh quanh bao khớp háng bằng ropivacain có hay không có phối hợp dexamethason tĩnh mạch.
- Khảo sát mạch, huyết áp, tần số thở, SpO2, chất lượng hồi phục và một số tác dụng không mong muốn sau phẫu thuật của hai nhóm nghiên cứu.
