Tóm tắt

Chấn thương là nguyên nhân đứng hàng thứ hai, sau nhiễm trùng, trong số các nguyên nhân gây tàn phế ở trẻ em. Chấn thương ở trẻ em không chỉ khác người lớn mà còn khác nhau tùy theo tuổi của trẻ. Theo thống kê, trẻ trai dễ bị chấn thương hơn trẻ gái. Số trẻ bị chấn thương tăng theo tuổi và tỷ lệ chấn thương sụn tiếp hợp cũng tăng theo tuổi. Gãy gia tăng khi trẻ tham gia nhiều hoạt động thể thao. Gãy xương vùng khuỷu là gãy xương phổ biến nhất ở trẻ em. Trong đó, gãy trên lồi cầu xương cánh tay là loại gãy rất thường gặp ở trẻ em, chiếm 50-60% trong số gãy xương vùng khuỷu. Tuy vậy, việc tiếp cận chẩn đoán trẻ bị chấn thương vùng khuỷu là rất khó khăn vì trẻ em khó thăm khám khi sờ nắn hoặc làm các cử động đau. Ngoài ra, có sự khác biệt về đặc điểm giải phẫu và X quang vùng khuỷu do những nhân sinh xương vùng khuỷu xuất hiện ở những lứa tuồi khác nhau.

Chụp X quang là phương thức thường quy được sử dụng trong đánh giá ban đầu chấn thương khớp khuỷu nhờ phát hiện gãy xương, trật khớp, tràn dịch khớp và sưng nề mô mềm, đủ để chẩn đoán và phân loại.

Tuy nhiên, ở trẻ em, X quang cũng gặp nhiều khó khăn do có nhiều trung tâm cốt hóa xuất hiện ở các thời điểm khác nhau cũng như gãy xương tiềm ẩn. Đôi khi, tràn dịch khớp hay sưng nề mô mềm là dấu hiệu duy nhất gợi ý xương gãy.

Chụp cắt lớp vi tính chỉ được thực hiện trong các trường hợp gãy xương phức tạp, trật khớp khuỷu có mảnh xương kẹt khớp hoặc cần chụp dựng hình ổ gãy để có kế hoạch phẫu thuật phù hợp.

Chụp cộng hưởng từ khớp dùng để đánh giá hệ thống dây chằng giữ khớp khi thấy có sự mất vững khớp sau khi nắn trật khớp khuỷu hoặc cần chẩn đoán phân biệt gãy bong sụn tiếp hợp ở trẻ em.

Siêu âm là một phương pháp hình ảnh bổ trợ hữu ích, giúp phát hiện các tổn thương phần mềm quanh khớp, bao gồm rách dây chằng, gân cơ và phát hiện tổn thương trong khớp như tràn dịch khớp, tụ máu nội khớp, viêm bao hoạt dịch và đặc biệt phát hiện gãy xương qua sụn tăng trưởng.

Siêu âm cơ xương khớp là kỹ thuật ít được ứng dụng tại các bệnh viện ở Việt Nam, tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã làm nổi bật giá trị chẩn đoán của siêu âm trong chấn thương khớp khuỷu. Do đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá vai trò của X quang và các giá trị phối hợp của siêu âm trong chấn thương khớp khuỷu ở trẻ em, từ đó đề xuất hướng tiếp cận chẩn đoán tối ưu trong thực hành lâm sàng.